Κρίσεις Πανικού

Η κρίση πανικού είναι μία από τις πλέον συνηθισμένες διαταραχές άγχους. Μιλάμε για διαταραχή πανικού όταν υπάρχουν συνεχόμενες κρίσεις (τουλάχιστον 4 κρίσεις σε μία περίοδο 4 εβδομάδων). Η συνήθης ηλικία εμφάνισης της κρίσης και της διαταραχής είναι 25-45 χρονών, ενώ  υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση ανάμεσα στα δύο φύλλα με ποσοστό 2 προς ένα. Και σε αυτή την περίπτωση, όπως και σε άλλες, οι γυναίκες υπερτερούνε των ανδρών.

Τα βασικά χαρακτηριστικά μιας κρίσης πανικού είναι :

• Η αιφνίδια εμφάνισής της (συμβαίνει ξαφνικά και απρόσμενα)
• Μικρή χρονική διάρκεια (συνήθως λίγα λεπτά τα οποία όμως φαίνονται αιώνες)
• Πρόκειται για μια κατάσταση βιώματος έντονου άγχους, αγωνίας και φόβου.

Όσοι έχουν βιώσει μία κρίση πανικού αναφέρουν ότι είναι μια ιδιαίτερα επώδυνη και δυσάρεστη κατάσταση. Οι πρώτες σκέψεις που κάνει το άτομο είναι σκέψεις του τύπου “έχω πάθει έμφραγμα”, ” μήπως τρελαίνομαι ” αλλά και θα “λιποθυμήσω και θα γίνω ρεζίλι σε όλους”. Μετά από αυτό ακολουθούν συνήθως μια σειρά από διάφορες ιατρικές εξετάσεις αλλά και από φόβο και αγωνία για την επανεμφάνιση κρίσεων.

Το άτομο που εμφάνισε κρίση πανικού τις περισσότερες φορές θα προσπαθήσει να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες επανεμφάνισης της κρίσης και για αυτό το λόγο θα αποφύγει όσες καταστάσεις θεωρεί ότι του δημιουργούν άγχος και φόβο. Εκτός από την αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων και τόπων τα άτομα που πάσχουν από την διαταραχή τείνουν να επιδεικνύουν και συμπεριφορές ασφάλειας όπως να συνοδεύονται από οικεία άτομα, να βρίσκονται κοντά σε εξόδους ασφαλείας κ.λ.π. Συμπεριφορές ωστόσο τέτοιου είδους είναι δυσλειτουργικές για το άτομο που πάσχει από την διαταραχή.

Αποφεύγοντας πολλές καταστάσεις, η ζωή του ατόμου περιορίζεται σημαντικά ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που επηρεάζονται και οι διαπροσωπικές σχέσεις με αρνητικό τρόπο. Το άτομο που αποφεύγει, σταδιακά κλείνεται στο σπίτι. Τότε μιλάμε για αγοραφοβία που συνοδεύει την κρίση πανικού σε ποσοστό 50 %.

Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:

• δύσπνοια ή αίσθημα πλακώματος στο στήθος    
• ταχυκαρδία    
• πόνος ή στεναχώρια στο στήθος    
• μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα    
• ναυτία    
• ζάλη ή αίσθημα αστάθειας    
• τρεμούλα ή έντονος τρόμος    
• έντονη εφίδρωση    
• σύγχυση, αποπροσωποποίηση

‘Οπως αναφέρθηκε και προηγουμένως η κρίση πανικού δεν επιφέρει μόνο σωματικές αλλαγές αλλά και γνωστικές. Δηλ. αλλαγές στον τρόπο σκέψης. Τα έντονα σωματικά συμπτώματα που συνοδεύουν μία κρίση πανικού και οι αλλαγές τον τρόπο σκέψης είναι οι παράγοντες που δημιουργούν τον λεγόμενο φαύλο κύκλο ο οποίος μπορεί να εδραιώσει την διαταραχή πανικού.

Πως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία στην καταπολέμηση των κρίσεων πανικού

Πρώτος στόχος της Γνωσιακής – συμπεριφορικής Θεραπείας στην διαταραχή πανικού είναι να βοηθήσει το άτομο να συνειδητοποιήσει ότι τα συμπτώματά του οφείλονται στο υπερβολικό άγχος και όχι σε κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Ότι πρόκειται για κάτι τρομακτικό και επώδυνο αλλά όχι επικίνδυνο για τον ίδιο.

Ο θεραπευτής από τις πρώτες κιόλας συναντήσεις διδάσκει στον πάσχοντα μία σειρά από τεχνικές όπως διαφραγματική αναπνοή, συστηματική χαλάρωση και άλλες που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση των κρίσεων και στην αίσθηση μεγαλύτερου ελέγχου από την μεριά του θεραπευομένου.

Στα τελικά στάδια της θεραπείας η έμφαση δίνεται στην αντιμετώπιση του φόβου, των αποφυγών αλλά και των συμπεριφορών ασφαλείας που πολλές φορές ακολουθούν και εδραιώνουν την κρίση και την διαταραχή.